Działalność nierejestrowana została wprowadzona poprzez Konstytucję biznesu i obowiązuje w Polsce od 30 kwietnia 2018 roku. W ramach tej formy działalności nie ma konieczności rejestrowania własnego biznesu w CEiDG, zgłaszania do Urzędu Skarbowego czy ZUSu, pod warunkiem, że wartość sprzedaży nie przekroczy połowy wartości minimalnego wynagrodzenia. W 2020 roku limit ten wynosi 1 300 zł/msc.
Z tej formy działalności może skorzystać osoba:
- która w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie prowadziła działalności gospodarczej,
- wykonuje działalność osobiście jako osoba fizyczna – zakaz działania w spółce cywilnej,
- podejmowana działalność nie wymaga uzyskania koncesji, pozwoleń itp.
Od momentu podjęcia działalności nierejestrowej masz obowiązek:
- prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży,
- przestrzegania praw konsumentów,
- wystawiania faktur lub rachunków na żądanie kupującego.
Składki na ZUS w działalności nierejestrowanej
Przedsiębiorca, który prowadzi działalność nierejestrową nie musi odprowadzać żadnych składek ZUS. Wynika to z tego, że osoba prowadząca tego typu działalność nie dokonuje rejestracji do ubezpieczeń, ani nie składa żadnych deklaracji ZUS.
Podatek dochodowy
Osoba uzyskująca przychód z działalności nierejestrowanej ma obowiązek odprowadzania podatku dochodowego. Jednak nie robi tego miesięcznie lub kwartalnie w formie zaliczek na podatek dochodowy, jak ma to w przypadku tradycyjnej działalności. Wykazuje się go dopiero w zeznaniu rocznym PIT-36 w części “Inne źródła”.
Podatek, który należy uiścić jest opodatkowany na podstawie dwóch stawek podatkowych – 17 i 32 proc. Oblicza się go z dochodu, a zatem od uzyskanych przychodów należy odjąć koszty uzyskania przychodu.
Dowodem uzyskania kosztów są dokumenty potwierdzające np. zakup narzędzi do wykonywania usług.
Udokumentowanie sprzedaży
Przy prowadzeniu działalności nierejestrowej, należy prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży (na podstawie art. 109 ust. 1 ustawy o VAT). Zapisuje się w niej sprzedaż za dany dzień.
Ważne: wpisy za dany dzień trzeba dokonywać nie później niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym (czyli po sprzedaniu towaru następnego dnia, nie można wpisywać sprzedaży z dnia poprzedniego). Obowiązek ten wynika z przepisów VAT.
Rejestr sprzedaży powinien zawierać takie rzeczy jak:
- liczba porządkowa
- data sprzedaży
- wartość sprzedaży
- wartość sprzedaży narastająco
W rejestrze można dopisywać również inne informacje, jak np. numer dowodu sprzedaży albo informacje o rodzaju transakcji.
Działalność nierejestrowa a VAT
Jeśli prowadzimy działalność nierejestrową, jesteśmy zwolniony z VAT. Prowadzimy tylko uproszczoną ewidencję, opisaną powyżej. Trzeba jednak mieć na uwadze, że wykonywanie niektórych rodzajów działalności zobowiązuje do rejestracji jako podatnik VAT niezależnie od wysokości osiąganych przychodów. Dotyczy to m.in. usług jubilerskich, usług prawniczych oraz usług w zakresie doradztwa. Jeżeli ktoś zamierza prowadzić działalność w którymś z powyższych zakresów, musi zarejestrować się jako podatnik VAT czynny.
Działalność nierejestrowa a kasa
Przy działalności nierejestrowej, w większości przypadków nie ma konieczności korzystania z kasy fiskalnej (nie ma szans przekroczenia progu 20 tys. zł rocznego obrotu, który zobowiązuje do stosowania kas). Będzie ona potrzebna w przypadku nielicznych rodzajów działalności, przy których istnieje obowiązek stosowania kasy bez względu na obroty (np. fryzjer, gastronomia, mechanik samochodowy).
Kiedy trzeba zarejestrować działalność
Sytuacją w której jesteśmy zmuszeni do zarejestrowania działalności jest przekroczenie ustalonego limit przychodu, czyli wspomniane 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Mamy wówczas 7 dni na rejestrację w CEIDG, a jako datę rozpoczęcia działalności wybieramy dzień uzyskania przychodu przekraczającego limit.
Inne rodzaje działalności, których nie trzeba rejestrować
Poza działalnością nierejestrową, przepisy określają konkretne rodzaje działalności, których nie trzeba rejestrować w urzędzie. Dotyczy to:
- działalności agroturystycznej rolników
rolniczego handlu detalicznego.
Wioleta Szynalska
Kujawsko-Pomorski Ośrodek
Doradztwa Rolniczego