Nie ma chyba pomieszczeń mieszkalnych czy biurowych, w których nie byłoby roślin doniczkowych. Przybierają różne formy, a ich ozdobę najczęściej stanowią barwne liście lub kwiaty.
Rośliny w pomieszczeniach spełniają kilka ważnych funkcji, które w znacznym stopniu poprawiają warunki naszego życia. Przybliżę je poniżej.
Funkcja dekoracyjna
Rośliny doniczkowe stanowią nieodłączny element dekoracyjny mieszkań, domów, biur i innych pomieszczeń użytkowych. Szczególne znaczenie rośliny domowe, jak i ogrodowe mają w gospodarstwach agroturystycznych, gdyż dzięki swoim walorom wprowadzają pozytywny nastrój podczas wypoczynku. Poza tym doskonale tłumią hałas, wypełniają puste przestrzenie, szczególnie tam, gdzie wykorzystany jest beton czy marmur. Do tego celu doskonale nadadzą się np. figowiec benjamina, palmy, sansewierie, strelicje. Pomieszczenia z roślinami o różnych kolorach i formach są bardziej przytulne i chętniej w nich przebywamy. Dzięki bogactwu odmian możemy tworzyć piękne kompozycje, które urozmaicą i „ożywią” wnętrze. Należy jednak pamiętać, by zestawiać rośliny o podobnych wymaganiach stanowiskowych, ułatwi to ich pielęgnację.
Oczyszczanie powietrza
Liczne badania naukowe wykazały, że rośliny doniczkowe, drzewa, krzewy i inne nawilżają powietrze, ale też pochłaniają i neutralizują znajdujące się w nim szkodliwe substancje. Są to głównie metale ciężkie i toksyczne związki lotne (benzen, formaldehyd, toluen, etylen), których źródłem są farby, lakiery, kleje, czyli materiały wykorzystywane do produkcji wyposażenia mieszkań, domów i biur. Związki te powodują podrażnienie błon śluzowych, zawroty i bóle głowy, znużenie, nudności czy biegunki. Powietrze w zamkniętych pomieszczeniach bywa bardzo zanieczyszczone. Mają na to wpływ nie tylko związki lotne, ale również gazy wydzielane ze środków czystości, odświeżaczy powietrza czy sprzętu elektronicznego. Ze względu na to, że w budynkach spędzamy najwięcej czasu, wprowadzając rośliny do swojego domu znacznie poprawimy jakość naszego życia. Do roślin oczyszczających powietrze możemy zaliczyć: aloes, skrzydłokwiat, bluszcz pospolity, paproć, sansewierię, begonię, filodendron, zielistkę Sternberga, palmy, draceny i wiele innych. Zasada jest jedna, im większa roślina, tym więcej substancji szkodliwych zaabsorbuje.
Funkcja terapeutyczna
Rośliny we wnętrzach nie tylko stanowią element dekoracyjny czy oczyszczający, ale również korzystnie wpływają na naszą kondycję psychiczną i fizyczną. Kolor zielony kojarzy się z harmonią i bliskim kontaktem z naturą. Już samo patrzenie na rośliny uspokaja i wprowadza w dobry nastrój. Możliwość uprawy i pielęgnowanie roślin, jako żywego organizmu, daje poczucie spełnienia i satysfakcji. Szczególnie u osób starszych i chorych takie działania poprawiają sprawność, obniżają stres i agresję. U małych dzieci dbanie o rośliny pozytywnie oddziałuje na ich rozwój intelektualny i społeczny. Rozwijają się przy tym takie umiejętności, jak: skupienie uwagi, kreatywność, empatia. Praca z ziemią i roślinami to ważny czynnik wpływający na prawidłowy rozwój sensoryczny dzieci. W wyniku kontaktu z różnymi fakturami i materiałami, rozwijają umiejętności zmysłowe, takie jak dotyk, słuch czy wzrok.
Choć nie każdy ma tzw. „rękę” do uprawy kwiatów w doniczkach, to spośród tylu dostępnych gatunków i odmian z pewnością uda się wybrać choć jeden egzemplarz o niewygórowanych wymaganiach. A przy odrobinie chęci i zaangażowania rośliny odwdzięczą się swym pięknem. Do roślin łatwych w uprawie można zaliczyć: sansewierię, zamiokulkasa zamiolistnego, kaktusa, grubosza jajowatego (drzewko szczęścia), fikusa i niektóre gatunki filodendronów. Są to gatunki odporne na szkodniki i choroby, które nam wybaczą dłuższą przerwę w podlewaniu i nawożeniu, np. gdy jedziemy na wakacje. Nie musimy się martwić, że po dłuższej nieobecności zastaniemy uschnięte rośliny.
Aby przez długi czas móc korzystać z dobroczynnych właściwości roślin doniczkowych, jeszcze przed zakupem należy się zastanowić, czy możemy im zapewnić odpowiednie warunki do rozwoju. Pod uwagę należy wziąć dostęp do światła, wilgotność powietrza, odpowiednie podłoże oraz zasady podlewania i nawożenia.
Anturium
Filodendron Birkin
Sansewieria cylindryczna
Tekst i fot. Milena Gawrońska, KPODR
Opracowano na podstawie: Czuchaj P., „Rośliny doniczkowe oczyszczające powietrze – w domu, w pracy, w szkole”, UP w Poznaniu, 2019, Nowak J., „Wpływ roślin ozdobnych na zdrowie człowieka”, Skierniewice, 2005; Dział Gospodarstwa Wiejskiego i Agroturystyki MODR, „Pielęgnacja roślin pokojowych”, Karniowice, 2008; zielony-parapet.pl; goodone.prowly.com.