Integrowana Produkcja (IP) stanowi obiecującą i pozytywną metodę produkcji żywności, która wykorzystuje w sposób zrównoważony postęp techniczny i biologiczny w uprawie, ochronie roślin i nawożeniu. Zwraca szczególną uwagę na ochronę środowiska i zdrowie ludzi, a jej głównym celem jest produkcja jak najwyższej jakości produktów i artykułów spożywczych, które są zdrowe i bezpieczne.
Metodę Integrowanej Produkcji Roślin stosuje się w uprawie owoców, warzyw i innych płodów rolnych, do których należą: agrest, aronia, borówka wysoka, brzoskwinia, morela, czereśnia, grusza, jabłoń, jeżyna bezkolcowa, malina, porzeczka, śliwa, truskawka, wiśnia, burak, burak ćwikłowy, cebula, czosnek, dynia olbrzymia, dynia piżmowa, cukinia, kabaczek, patison, marchew, ogórek gruntowy, ogórek pod osłonami, papryka, pomidor gruntowy, pomidor pod osłonami, sałata pod osłonami, sałata polowa, seler korzeniowy, szparag, szpinak, ziemniak, kalafior, kapusta głowiasta, kapusta pekińska, brokuł, gryka, jęczmień browarny, proso, pszenica, rzepak, kukurydza, chmiel i soja.
Do systemu mogą dołączyć rolnicy, którzy po zapoznaniu się z wymaganiami Integrowanej Produkcji zgłaszają uprawy do certyfikacji poprzez uzupełnienie formularza zgłoszeniowego. Wniosek składa się z dwóch części, w pierwszej trzeba podać dokładne dane wnioskodawcy, adres do korespondencji oraz adres gospodarstwa, które podlega certyfikacji. Natomiast w drugiej części określić drogę dojazdu do gospodarstwa oraz uzupełnić tabelę, w której zawarto informacje dotyczące numeru i powierzchni działki, miejscowości, gatunku, odmiany rośliny oraz planowanego terminu zbioru. Dokumenty, jakie powinno się załączyć do wniosku, to kopie: zaświadczeń potwierdzających odbycie szkolenia z Integrowanej Produkcji Roślin oraz ze stosowania środków ochrony roślin (które jest organizowane m.in. przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie), podpisaną umowę z jednostką certyfikującą o warunkach stosowania certyfikatu i warunkach nadzoru oraz umowę dzierżawy, jeżeli dotyczy.
Aby otrzymać certyfikat IP dla zgłoszonego surowca, należy prowadzić produkcję zgodną z zasadami zatwierdzonymi przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa – ścisłe zalecenia ujęto w metodykach, które określają dokładne zasady postępowania z roślinami. Zawierają one informacje dotyczące: odpowiedniego planowania i zakładania uprawy z uwzględnieniem doboru odmian, nawożenia gleby po uprzedniej jej analizie, stosowania racjonalnej metody ograniczenia zachwaszczenia, pielęgnowania uprawy, niechemicznego chronienia roślin przed chorobami i szkodnikami, przestrzegania zasad higieniczno-sanitarnych, wyglądu listy kontrolnej IP i zasad obowiązujących podczas wydawania certyfikatów IP. Zalecenia metodyk IP wymagają od producenta zaangażowania, wytrwałości oraz odpowiedniej wiedzy. Dzięki temu systemowi otrzymujemy zdrową żywność pochodzenia roślinnego, w której nie są przekroczone dopuszczalne poziomy pozostałości środków ochrony roślin, metali ciężkich, azotanów i innych pierwiastków lub substancji szkodliwych.
Wszystkie działania należy udokumentować w notatniku Integrowanej Produkcji, który podlega sprawdzeniu u wszystkich producentów stosujących zasady IP pod kątem zgodności prowadzenia uprawy. Certyfikat systemu wydawany jest na okres 12 miesięcy. Corocznie na 30 dni przed siewem bądź sadzeniem lub w przypadku roślin wieloletnich do 1 marca każdego roku, należy zgłosić jednostce certyfikującej zamiar stosowania Integrowanej Produkcji i uzupełnić zgłoszenie.
Po zakończeniu zbiorów producent zobowiązany jest do odesłania uzupełnionego o wszystkie działania i informacje notatnika, do którego należy dołączyć: ewidencję stosowania środków ochrony roślin i nawozów, badania surowców na zawartość pestycydów, rejestr zbiorów oraz protokoły szkoleniowe pracowników z przestrzegania zasad higieniczno-sanitarnych podczas zbiorów, w celu weryfikacji przez jednostkę – czy wymagania systemu zostały spełnione. Certyfikat Integrowanej Produkcji Roślin przyznawany jest tylko na ilość zebranych produktów. Po wstępnej kontroli dokumentacji jednostka certyfikująca przesyła podpisaną umowę realizacji certyfikacji systemu Integrowanej Produkcji Roślin.
Jednostki zajmujące się certyfikacją systemu na swoich stronach internetowych dają możliwość odszukania certyfikatu IP, poprzez podanie informacji do ich wyszukiwarki, takich jak nazwa gospodarstwa lub nazwisko, nr certyfikatu oraz województwo. Unieważnienie certyfikatu może nastąpić wtedy, gdy zostaną przekroczone zawartości powyższych substancji. Zatwierdzenie do systemu wiąże się również z kosztami za proces certyfikacji. W szczególnych przypadkach jednostka certyfikująca może naliczyć opłaty za kontrolę oraz przy wystąpieniu dodatkowych ustaleń indywidualnych.
Decydując się na przystąpienie, należy pamiętać, że podstawą systemu jest racjonalne i ekonomiczne podejście, które przyczynia się do tworzenia przyjaznego, bezpiecznego i nieszkodliwego środowiska dla organizmów żywych. Producent, który posiada wdrożony system Integrowanej Produkcji Roślin, prezentuje się jako osoba, której zależy na zdrowiu i dobrym samopoczuciu konsumenta, który wpisuje się w pojęcie dbania o środowisko naturalne. Posiadanie certyfikatu IP pozwala na oznaczanie produktów znakiem Integrowanej Produkcji Roślin, który stanowi dla konsumentów potwierdzenie racjonalnego, bezpiecznego i nieszkodliwego postępowania w uprawie przez producenta. System umożliwia producentowi uzyskanie płodów rolnych o wysokich wartościach odżywczych i biologicznych, które sprzedawane są w lepszej cenie jako produkt certyfikowany, który nie stanowi zagrożenia dla konsumenta.
Magdalena Kulus, KPODR