Jak co roku od latu wielu w naszym kraju 8 marca obchodzimy święto – Dzień Kobiet.
Ale czy wiemy skąd się wywodzi i jakie są jego początki?
Już w starożytnym Rzymie obchodzono Matronalia. Święto przypadające na pierwszy tydzień marca, związane było z początkiem nowego roku, macierzyństwem i płodnością. Tego dnia mężowie wręczali swoim żonom prezenty i spełniali ich życzenia. Same kobiety składały bogini w ofierze kwiaty i modliły się o szczęście w życiu małżeńskim, zaś w domu wyprawiały poczęstunek dla swoich niewolników.
Istnieje kilka wersji związanych z dokładnym pochodzeniem tego święta. Jedna z nich, choć niepotwierdzona przez źródła historyczne głosi, że Dzień Kobiet należy traktować jako upamiętnienie ofiar pożaru, do którego doszło w nowojorskiej fabryce tekstyliów Triangle Shirtwaist. W miejscu tym zginęło 129 strajkujących przeciwko wyzyskowi kobiet.
Dzień Kobiet odbył się po raz pierwszy 18 lutego 1909 roku w Stanach Zjednoczonych i miał zostać zapoczątkowany przez Socjalistyczną Partię Ameryki, po słynnych nowojorskich protestach kobiet domagających się równego traktowania w miejscu pracy. Historykom jednak nie udało się ustalić bezpośrednich przyczyn organizacji tych nietypowych obchodów.
Obecnie Dzień Kobiet jest oficjalnym świętem w wielu państwach całego świata, m.in. w Albanii, Bułgarii, Chinach, Włoszech czy w odległym Burkina Faso. Mężczyźni obdarowują kobiety kwiatami i drobnymi podarunkami. W niektórych krajach (jak Rumunia) dzień ten jest traktowany na równi z dniem matki, podczas którego dzieci ofiarują prezenty swoim matkom i babciom.
W Rosji i na Białorusi Dzień Kobiet jest wolny od pracy. Co ciekawe, zamiast kwiatków kobiety dostają wtedy gałązki akacji srebrzystej. Dzień Kobiet stał się tam świętem narodowym już za Lenina, którego przekonała do jego ustanowienia feministka bolszewicka Aleksandra Kołłontaj.
Jak obchodzono dzień kobiet w Polsce dawniej?
Chyba największą popularność święto miało w czasach PRL-u, w latach 70-tych, kiedy to wszystkim paniom w zakładach pracy, instytucjach czy szkołach, obowiązkowo wręczano kwiaty, najczęściej były to goździki, z dołączoną paczką rajstop oraz niezwykle pożądaną wówczas kawą.
Jak obchodzimy Dzień Kobiet obecnie?
Wielu mężczyzn wciąż pamięta o święcie swoich pań, matek, żon, partnerek oraz córek. Bardzo często wręczane są kwiaty, drobne podarunki oraz słodycze. W tym dniu organizowanych jest wiele happeningów, spotkań nawiązujących do praw kobiet oraz równego ich traktowania.
Spotkanie Kół Gospodyń Wiejskich z gminy Tłuchowo, zostało również zorganizowane przy okazji tego święta.
Dzięki zaangażowaniu pana Krzysztofa Dąbkowskiego, wójta i dobrej organizacji pani Wioletty Krzysztoforskiej, kierownik Gminnego Ośrodka Kultury, Koła Gospodyń Wiejskich z regionu Tłuchowa miały okazję spotkać się, porozmawiać o kolejnych działaniach i pomysłach, których kobietom z tego regionu nie brakuje!
Przedstawiciel KPODR zaprezentował swoje doświadczenia z zakresu rolnictwa społecznego m.in. dotyczące funkcjonowania gospodarstw opiekuńczych, zagród edukacyjnych w województwie kujawsko-pomorskim. Następnie Pani Anna Witt z OWES w Toruniu przedstawiła możliwości funkcjonowania podmiotów ekonomii społecznej na obszarach wiejskich. Koła zasiadły przy jednym stole, na którym gościły przepyszne ciasta wypiekane przez gospodynie, cudne pączki ziemniaczano-dyniowe serwowane przez Stowarzyszenie KGW Jagna z Tłuchowa. Chór „Seniorki” umilał spotkanie. Stowarzyszenie KGW Jagna w bardzo ciekawy sposób przedstawiło na scenie inscenizację dot. zmiany roli kobiety na wsi na przestrzeni wieków.
Koła gospodyń wiejskich mogą zarabiać
9 listopada 2018r. uchwalono nową ustawę o kołach gospodyń wiejskich (Dz. U., poz. 2212), daje ona kołom możliwość posiadania osobowości prawnej, prowadzenia działalności zarobkowej (np. sprzedaży wyrobów sztuki ludowej, czy żywności regionalnej) oraz pozyskiwania dotacji. Dotyczy kół, które działają w oparciu o ustawę o kółkach rolniczych lub prawo stowarzyszeniowe, zarówno istniejących jak i nowo powstających organizacji.
Według ustawy, KGW w swoich działaniach powinno przede wszystkim wspierać rozwój obszarów wiejskich oraz dążyć do poprawy sytuacji społeczno-zawodowej kobiet na wsi i ich rodzin.
Wśród zadań statutowych koła powinny zostać ujęte m.in.:
- prowadzenie działalności społeczno-wychowawczej i oświatowo-kulturalnej w środowiskach wiejskich
- rozwijanie obszarów wiejskich
- wspieranie przedsiębiorczości kobiet
- działanie na rzecz poprawy warunków życia i pracy kobiet na wsi
- upowszechnianie i rozwój form współdziałania oraz metod racjonalnego prowadzenia gospodarstwa domowego
- reprezentowanie środowiska kobiet wiejskich przed administracją publiczną
- rozwijanie kultury ludowej, zwłaszcza lokalnej i regionalnej
Do 27 grudnia 2018 r. koła ujęte w rejestrze mogły starać się o dofinansowanie swojej statutowej działalności. Wysokość pomocy była uzależniona od liczby członków ustalonej na dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy, według danych wynikających z Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich. Stawki pomocy dla KGW w 2018 r. wynosiły: 3 tysiące złotych, jeśli koło gospodyń liczy nie więcej niż 30 osób, 4 tysiące złotych dla kół od 31 do 75 członków, 5 tysięcy złotych – powyżej 75 osób w kole.
W 2019 r. koło może nadal starać się o wpis do Krajowego Rejestru, jednak nie jest znany termin kolejnego naboru o pomoc.
Co zrobić aby zarejestrować koło?
Krajowy Rejestr Kół Gospodyń Wiejskich jest prowadzony przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). By dokonać rejestracji należy zwrócić się do powiatowego biura ARiMR, przy czym koło może założyć minimum 10 osób. Gospodynie powinny przedłożyć statut KGW lub oświadczenie, że koło będzie działać w oparciu o tzw. wzorcowy statut, załączony do ustawy.
Ustawa wskazuje, że na terenie jednej wsi może mieć siedzibę jedno koło gospodyń wiejskich a członkowie koła muszą zamieszkiwać we wsi leżącej na terenie działalności koła. Pozostałe koła działają na zasadzie np. prawa o stowarzyszeniach. Terenem działalności koła może być jedna bądź więcej wsi.
Składany do ARiMR wniosek m.in. zawiera:
- listę założycieli koła, oraz ich miejsce zamieszkania
- informację o osobie lub osobach wyznaczonych do reprezentacji koła oraz o sposobie tej reprezentacji;
- oświadczenia założycieli koła o woli wejścia w skład jego członków oraz o miejscu zamieszkania na obszarze wsi mającej być terenem działalności koła
- adres do doręczeń
- własnoręczne podpisy założycieli
- własnoręczne podpisy osób wybranych w skład komitetu założycielskiego
Postępowanie w sprawach o wpis lub zmianę wpisu koła gospodyń wiejskich do rejestru jest wolne od opłat. Krajowy Rejestr Kół Gospodyń Wiejskich jest jawny i każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w rejestrze oraz otrzymać nieodpłatnie poświadczone odpisy, wyciągi, zaświadczenia i informacje z rejestru.
Koła mają możliwość korzystania z nieodpłatnej pomocy prawnej. Listę i lokalizację punktów pomocy prawnej można znaleźć pod adresem: www.darmowapomocprawna.ms.gov.pl
Łącznie w całym kraju, do końca grudnia zarejestrowało się 4720 kół. Przypomnijmy, że przedstawiając projekt ustawy rząd szacował liczebność KGW w kraju na ok. 21 tysięcy kół powstałych w ramach kółek rolniczych oraz kilka tysięcy działających jako zespoły ludowe i stowarzyszenia (powstałe po 2004 r.).
Opr.: Justyna Lesiewicz
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie
Fot. OWES Toruń
Fot. J. Lesiewicz KPODR