Kwiaty doniczkowe cieszą nas nie tylko swoim pięknem, ale wiele z nich posiada wspaniałe właściwości zdrowotne. Warto założyć doniczkową apteczkę, żeby cały czas móc korzystać z dobrodziejstw natury. Decydując się na rośliny, które będziemy mogli używać do poprawy naszego stanu zdrowia sprawimy, że kwiaty będą nie tylko dekoracją w naszym domu. Jedną z roślin o niesamowitych właściwościach prozdrowotnych jest żyworódka.
Żyworódka pochodzi z obszarów Madagaskaru, jest rośliną gruboszowatą, co ma wpływ na jej wymagania uprawowe. Najbardziej popularne odmiany to żyworódka Pinnata i Daigremonta. Od kilku lat w Polsce obie odmiany potocznie nazywa się żyworódką pierzastą, jednak nieco różnią się od siebie. Żyworódka Pinnata ma cienkie liście o jasnozielonym kolorze i jajowatym kształcie. Liście żyworódki Daigremonta są mięsiste, ciemnozielone o kształcie zbliżonym do trójkąta. Charakterystyczne dla obu odmian żyworódek jest to, że na krawędziach liści rozwijają się rozmnóżki. Są to maleńkie żyworódki, które mają korzenie, gdy zaczynają opadać, tzn. że są gotowe do samodzielnego wzrostu. Wystarczy je umieścić w doniczce z przepuszczalnym podłożem. W naturze żyworódka dorasta do 1,5 m wysokości, w domowych warunkach zazwyczaj nie przekracza 90 cm.
Żyworódka (Fot. Pixabay.com/pl)
Żyworódka jak każdy sukulent gromadzi wodę w liściach, wymaga przepuszczalnego podłoża oraz dużej ilości światła. Ziemia w doniczce nie powinna być mokra, tylko lekko wilgotna. Żyworódka lepiej zniesie dłuższe okresy przesuszenia niż intensywne podlewanie. W zbyt mokrym podłożu korzenie zaczynają zagniwać i roślina obumiera. W poradnikach dotyczących uprawy można przeczytać, że żyworódka wymaga światła rozproszonego, ale w naszym klimacie spokojnie można postawić ją na parapecie od południowej strony. Jeśli roślina nie będzie dobrze nasłoneczniona, pędy zaczną się wydłużać, z grubych staną się cienkie i wiotkie, liście będą drobne, blade i roślina przestanie wytwarzać dekoracyjne rozmnóżki. Największy problem z dostarczaniem odpowiedniej ilości światła jest zimą, dzień w naszym klimacie jest dla tej rośliny zdecydowanie za krótki. Jeśli posiadamy jasne pomieszczenie to żyworódka czułaby się w nim najlepiej, ale musimy pamiętać, że jest wrażliwa na mróz, a nawet ciężko znosi temperaturę poniżej 10°C. W kwestii nawożenia nie jest to roślina wymagająca, wystarczy nawozić ją od wiosny do jesieni raz w miesiącu. Można stosować nawóz do sukulentów, ale najlepiej będzie stosować naturalne nawozy z uwagi na to, że możemy wykorzystać żyworódkę w celach leczniczych.
Kwiatostany żyworódki
Żyworódkę możemy stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Sok zawarty w liściach działa bakteriobójczo i przeciwzapalnie, dlatego będzie idealny do walki z trądzikiem. Sok można wykorzystywać do przemywania zmienionych miejsc na skórze, a także w formie okładów na rany czy oparzenia. Najwięcej substancji czynnych mają rośliny w wieku od 2 do 5 lat. Zanim zetniemy liście nie powinno się podlewać rośliny przez 5–7 dni. Ścięte liście należy delikatnie umyć, osuszyć ręcznikiem i umieścić w papierowej torbie, bawełnianym lub lnianym woreczku i włożyć do lodówki na kilka dni. Takie postępowanie ma na celu pobudzić do aktywności związki lecznicze rośliny. Oczywiście możemy również użyć liści świeżo ściętych. Jeśli chcemy dłużej przechowywać wyciśnięty sok lub miazgę liści, to trzeba go zakonserwować miodem lub alkoholem i trzymać w chłodnym i ciemnym miejscu, czyli najlepiej w lodówce. Nie ma sensu robić dużych zapasów, skoro surowiec mamy pod ręką.
Żyworódka Daigremonta w okresie letnim świetnie będzie czuła się na dworzu, w nasłonecznionym miejscu
Pomimo że naukowcy nie zbadali jeszcze wszystkich tajemnic żyworódki, to wiadomo, że zawiera ona wartościowe polisacharydy, flawonoidy, wśród nich cenną kwercetynę, kwasy organiczne, katechiny i witaminę C.
Zawiera również dużo soli mineralnych, np. selen, cynk, miedź, wapń i wiele innych. Bardzo ważne są enzymy o potwierdzonych przez naukę właściwościach leczniczych.
Sok i miazga z liści mają silne działanie bakterio-, grzybo- i wirusobójcze. Niszczą nawet odporne na antybiotyki bakterie ropotwórcze (gronkowce i paciorkowce), ograniczają namnażanie się chorobotwórczych pierwotniaków. Żyworódka ma działanie przeciwzapalne i regeneracyjne w przypadku stosowania miejscowego na uszkodzoną czy zmienioną chorobowo skórę. W przypadku stosowania doustnego regeneruje cały organizm. Oprócz wymienionych właściwości niezwykle ważne jest biostymulujące działanie żyworódki. Oznacza to, że aktywizuje układ odpornościowy do walki z infekcjami, jak przeziębienie, grypa, ale również z komórkami nowotworowymi. Pomaga również zregenerować organizm po zabiegach radioterapii i chemioterapii.
Dobrym pomysłem na codzienne przyjmowanie tej rośliny jest dodanie żyworódki do miodu lub zrobienie z niej syropu. Wystarczy dokładnie zmiksować liście żyworódki, połączyć je z miodem i dobrze wymieszać. Zalecane proporcje to szklanka zmiksowanej żyworódki i 3 szklanki miodu. Taki miód należy trzymać w lodówce, po 7–10 dniach nabiera ziołowej mocy. Przed każdym użyciem dobrze jest wymieszać miód, najlepiej drewnianą łyżką. Stosować go kilka razy dziennie po 1 łyżce przez 3 tygodnie, potem zrobić przerwę przez około 2–3 tygodnie. Jeśli stosujemy zapobiegawczo, to wystarczy taki miód stosować 2 razy dziennie po 1 łyżce. Dzieciom podaje się z taką częstotliwością jak dorosłym, tylko mniejsze ilości, czyli po łyżeczce.
Syrop uodparniający można zrobić z dowolnego, gęstego soku, np. z czarnej porzeczki, aronii czy maliny. Należy do 1,5 szklanki soku z owoców dodać pół szklanki wyciśniętego soku z liści żyworódki lub miazgi, 6 łyżek miodu oraz 2 łyżki zmielonego pyłku kwiatowego. Podane składniki należy dobrze wymieszać i wstawić do lodówki. Po 5 dniach mikstura jest gotowa do stosowania w takiej ilości i częstotliwości, jak żyworódkowy miód.
Opisana żyworódka jest łatwa w uprawie, bardzo ozdobna, ale również niezwykle wartościowa z uwagi na lecznicze właściwości. Powinno się znaleźć dla niej miejsce na parapecie w każdym domu.
Tekst i fot. Ilona Oleś, KPODR
Opracowano na podstawie:
– Zbigniew T. Nowak „Zdrowie i odporność. Reaktywacja”, Wydawnictwo Eureka, Warszawa 2018,
– https://nabea.pl/Zyworodka-zastosowanie-i-charakterystyka-blog-pol-1675774988.html,
– https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/medycyna-alternatywna/zyworodka-wlasciwosci-lecznicze-i-pielegnacyjne-aa-gadT-Ch6Z-AjXh.html,
– https://www.fabrykasily.pl/zdrowie/zyworodka-wlasciwosci-lecznice-zastosowanie-przepisy,
– https://www.dziendobryogrod.pl/zyworodka-pierzasta?srsltid=AfmBOoqTL-Optink8rmwsukNJ1QPuTr9SX1hsdPSGJtaZsL-xWtNsl_d.