Pyłek kwiatowy to obnóża pszczele, stanowiące wartościowy produkt, odznaczający się wysoką wartością odżywczą i działaniem prozdrowotnym, dzięki czemu w krótkim czasie uzupełnia niedobory składników pokarmowych w organizmie.
Pyłek pszczeli to nic innego jak pyłek roślin przyniesiony przez pszczoły do ula. Pszczoły robotnice mieszają go ze śliną i nektarem, formują i umieszczają w koszyczkach na trzeciej parze odnóży i zanoszą do ula. Zwilżony śliną i wymieszany z miodem pyłek młode pszczoły ubijają głowami w komórkach plastra, gdzie w zaklejonych mieszaniną wosku i miodu komórkach zachodzi fermentacja beztlenowa (kiszenie). Tak powstaje pierzga. Pierzga dzięki zawartości kwasu mlekowego jest bardzo wartościowym produktem pszczelim o wysokich właściwościach zdrowotnych.
Pyłek pszczeli (Fot. pixabay.com/pl)
Ziarna pyłku charakteryzują się zróżnicowanym kształtem i barwą, w zależności od gatunku roślin. Kolorem dominującym jest żółty, ale może występować w innych odcieniach – od białego aż po czarny. Obnóże ma charakterystyczny zapach – miodowo-kwiatowy. Smak przyjemny, od słodkiego aż po kwaśny i piekący.
Aby pozyskać obnóża od pszczół, pszczelarze przy wlocie do ula lub w dennicy montują poławiacze pyłku. Pszczoła przechodząc przez niego gubi pyłek. Dzięki procesowi suszenia (temp. 35ºC, wilgotność 6%) pyłek dłużej zachowuje świeżość.
Co zawiera „chlebek pszczół”?
Pyłek kwiatowy to bogactwo biopierwiastków (cynk, fosfor, potas, żelazo, magnez, krzem, miedź i inne), witamin rozpuszczalnych w wodzie (m.in. z grupy B, C) i tłuszczach (A, D, E, K), fosfolipidów, enzymów (około 100), kwasów organicznych, antyoksydantów, łatwo przyswajalnych węglowodanów (glukoza, fruktoza) czy aminokwasów egzogennych (nie są syntetyzowane w organizmie człowieka). Badania pokazują, że białko zawarte w pyłku pszczelim przewyższa wartością białko mięsa wołowego i wieprzowego.
Pszczoła zbierająca pyłek z mniszka lekarskiego (Fot. M. Gawrońska)
Działanie pyłku
Zawarte w obnóżach pszczelich składniki, sprawiają że posiada on niezwykłą moc w łagodzeniu wielu dolegliwości i schorzeń.
Udowodniono, że pyłek kwiatowy ma działanie antybiotyczne, przeciwzapalne, antyoksydacyjne, przeciwmiażdżycowe, antyanemiczne, krwiotwórcze, antyalergiczne, zapobiegające przerostowi prostaty, odtruwające i regenerujące wątrobę.
Dzięki wysokiej aktywności biologicznej, pyłek zapobiega udarowi mózgu, chorobie niedokrwiennej serca, zakrzepicy żył i tętnic, nadciśnieniu tętniczemu i miażdżycy. Składniki w nim zawarte obniżają poziom cholesterolu całkowitego, lipoprotein LDL i triglicerydów, poprawiają krążenie krwi i pracę serca, zmniejszają obrzęk sercowo-naczyniowy, uszczelniają naczynia krwionośne, dzięki czemu zapobiegają żylakom.
W przeprowadzonych badaniach klinicznych udowodniono pozytywny wpływ pyłku na niedobory żelaza, co szczególnie jest polecane osobom cierpiącym na anemię. Pyłek pszczeli może być stosowany w początkowych, przewlekłych i ostrych zapaleniach wątroby oraz w stanach pourazowego i toksycznego jej uszkodzenia, w szczególności zatruciami metalami ciężkimi, gazami i pyłami przemysłowymi, lekami przeciwreuamatycznymi, przeciwzapalnymi czy antybiotykami. Ponadto znajduje zastosowanie w chorobach górnych dróg oddechowych.
Obnóże pszczele chroni przed szkodliwym promieniowaniem jonizującym, wykorzystywanym w terapii chorób nowotworowych. Poza tym odznacza się działaniem adaptogennym (dostosowawczym) polegającym na podwyższeniu odporności organizmu przeciw niekorzystnym czynnikom zewnętrznym. Nie tylko wzmacnia sprawność fizyczną, ale również wpływa na poprawę pamięci, koncentracji czy zdolności uczenia się. Spowalnia proces starzenia organizmu, poprawia wzrok i łagodzi objawy klimakterium u kobiet.
Dzięki przeciwzapalnym właściwościom może być wykorzystywany u osób borykających się ze schorzeniami gruczołu krokowego (prostaty). Pyłek stymuluje mięśnie pęcherza moczowego i działa rozkurczowo na mięśnie cewki moczowej.
Jak stosować pyłek pszczeli?
Ze względu na to, że ziarno pyłku składa się z otoczki zbudowanej z celulozy (człowiek jej nie trawi), wskazane jest, by przed spożyciem moczyć pyłek w wodzie przez co najmniej kilka godzin. Im dłużej (nawet do 12 h), tym przyswajalność składników może się zwiększyć nawet do 70%.
Dorośli: 2–3 łyżki pyłku dziennie, po zawieszeniu w ½ szklanki wody lub soku, 1–3 razy dziennie, pół godziny przed posiłkiem.
Dzieci w wieku:
– 1–3 lat: ½ łyżeczki,
– 3–10 lat: 1–2 łyżeczki,
– 10–14 lat: 2–3 łyżeczki.
Przeciętnie okres leczenia powinien trwać od 2 do 4 tygodni. Kurację można powtarzać od 2 do 3 razy w ciągu roku.
Pyłek pszczeli dzięki swoim niezwykle cennym właściwościom prozdrowotnym może być wykorzystywany nie tylko w profilaktyce, ale również w leczeniu wielu chorób. Stosując go prewencyjnie można ograniczyć zachorowalność na schorzenia układu krążenia, nowotworowe, o podłożu alergicznym, metaboliczne oraz spowolnić procesy starzenia organizmu. Obnóża, jako żywność funkcjonalna, mogą stanowić element codziennej diety oraz być zdrowszą alternatywą popularnych suplementów diety.
Zachęcam więc do wprowadzenia tego niezwykłego produktu pszczelego do swojej diety, a po regularnym jego stosowaniu z pewnością poprawi się stan zdrowia i samopoczucie.
Milena Gawrońska, KPODR
Opracowano na podstawie:
– E. Marciniak, Kalendarz Pszczelarza Polskiego, Humana Divinis, Toruń, 2023,
– https://czytelniamedyczna.pl,
– https://miodymorawskich.pl,
– https://ppm.sum.edu.pl.