Przełom wiosny i lata to czas, w którym nasza dieta wzbogaca się o wiele pysznych, kolorowych warzyw, owoców i ziół. Na kanapkach lądują rzodkiewki, sałata, ogórki czy pomidory. W ciepłe dni przygotowujemy chłodnik z botwinki, a na deser pieczemy ciasta z sezonowymi owocami. Poniżej przedstawiam kilka przepisów na wykorzystanie warzyw i owoców z przełomu wiosny i lata.
Pomidorowa botwinka z soczewicą
Składniki: 0,5 cebuli, 1 ząbek czosnku, olej, 1 pęczek botwinki, 0,5 łyżeczki papryki wędzonej (można pominąć), sól, pieprz, 3 świeże pomidory (mogą być z puszki), 2 średnie ziemniaki, świeży koper, 0,5 szklanki czerwonej soczewicy, 1,5 l bulionu.
Wykonanie: botwinę umyć, korzenie pokroić na plasterki, łodyżki na małe kawałki, liście w paski. Cebulę pokroić w kostkę, a czosnek w plasterki. W garnku rozgrzać kilka łyżek oleju, dodać cebulę i czosnek, smażyć przez 1 minutę. Dodać całą pokrojoną botwinę, paprykę i sól, dusić bez przykrycia aż botwina zwiędnie. Łodygi kopru związać i dodać do zupy. Ziemniaki obrać i pokroić w kostkę. Do botwinki dodać pomidory, ziemniaki, soczewicę i bulion, przykryć i gotować na małym ogniu przez około 20 minut. Doprawić solą i pieprzem, udekorować koperkiem.
Zupa z soczewicy i botwinki (Fot. filozofiasmaku.pl)
Pieczony kalafior
Składniki: 1 kalafior, przyprawy: sól, kurkuma, kmin rzymski, kolendra, papryka słodka mielona (można użyć gotowej mieszanki curry) pieprz, oregano lub zioła prowansalskie, kilka łyżek oleju.
Wykonanie: kalafiora umyć, osuszyć i podzielić na różyczki, te duże przekroić na pół, by wszystkie kawałki były równe. Przygotować mieszankę przypraw. Do miski włożyć kalafiora i polać go olejem, dokładnie wymieszać, by olej pokrył wszystkie kawałki. Następnie posypać przyprawami, również dokładnie wymieszać. Tak przygotowanego kalafiora rozłożyć na blasze wyłożonej papierem do pieczenia i piec w temperaturze 180°C, przez około 20 minut (najlepiej smakuje al dente).
Pieczony kalafior (Fot. M. Gawrońska)
Młoda kapusta „na krótko”
Składniki: średnia młoda kapusta, 30 dag wiejskiej kiełbasy, 1 duży pomidor, pęczek kopru, sól, pieprz.
Wykonanie: kiełbasę pokroić w kostkę, kapustę poszatkować, pomidory sparzyć i obrać ze skórki. W garnku zrumienić kiełbasę, dodać kapustę, przyprawić solą i pieprzem. Dusić 10 minut, po czym dodać pokrojony koperek, w razie potrzeby dodać odrobinę wody. Pod koniec duszenia dodać drobno pokrojonego pomidora, dusić jeszcze przez chwilę. Podawać z młodymi ziemniakami.
Młoda kapusta „na krótko” (Fot. M. Gawrońska)
Makaron z domowym pesto
Składniki/makaron: 2,5 szklanki mąki pszennej, 1 jajko, 0,5 szklanki ciepłej wody, 2 łyżki oliwy, szczypta soli. Ewentualnie gotowy makaron tagliatelle.
Sos: po dużym pęczku bazylii i pietruszki, 3 łyżki nasion słonecznika, 2 łyżki nasion sezamu, kilka pomidorów suszonych, oliwa z pomidorów, 2 ząbki czosnku, parmezan, świeżo mielony pieprz, sól.
Wykonanie: składniki ciasta na makaron wymieszać i wyrobić na gładkie ciasto, odstawić pod przykryciem na 10 minut, żeby odpoczęło. Po tym czasie bardzo cienko rozwałkować, zwinąć w rulon i kroić na grubsze wstęgi. Podsypać mąką, by się nie sklejał. Ziarna słonecznika i sezamu uprażyć oddzielnie na patelni, wystudzić. Zioła umyć i osuszyć. Rozdrobnić i wrzucić do wysokiego naczynia. Pozostałe składniki sosu dodać do ziół i zblendować na gładką masę. Do świeżo ugotowanego makaronu dodać sos, dokładnie wymieszać i udekorować ziarnami słonecznika i startym parmezanem.
Kurczak po cypryjsku
Składniki: 2 podwójne piesi z kurczaka (najlepiej ze skórą), 8–10 suszonych pomidorów, 2–3 ząbki czosnku, 200 g fety, pęczek natki pietruszki, pęczek bazylii (lub dobre, gotowe pesto), skórka z cytryny, olej, sól, pieprz.
Wykonanie: piekarnik nagrzać do 180°C. Ułożyć stosik z natki i bazylii, dodać wyciśnięty czosnek, sól, pieprz, oliwę, rozkruszyć fetę. Dodać pomidory. Wszystko posiekać na jednolitą masę. Mięso położyć na papierze do pieczenia skórą do dołu. Ostrym nożem robimy kieszonkę w mięsie (od strony skrzydła), tak by się otwierała jak książka. Do kieszonek włożyć porcje farszu. W razie potrzeby złączyć wykałaczkami. Na rozgrzaną patelnię położyć filety skórą do dołu. Przykryć zmoczonym papierem do pieczenia. Smażyć kilka minut z każdej strony, poruszając patelnią. Kurczaka przełożyć na blachę i wstawić do piekarnika na 5 minut, by doszedł. Mięso wyjąć, odłożyć, by odpoczęło. Pokroić w plastry. Podawać z ryżem i sałatkami.
Drożdżówki z truskawkami
Składniki/ciasto: 4 szklanki mąki pszennej, 3 dag drożdży, 0,5 szklanki cukru, 1 cukier wanilinowy, 1 jajko, 2 żółtka, 300 ml ciepłego mleka, 100 g rozpuszczonego i ostudzonego masła, sól, truskawki.
Kruszonka: 150 g zimnego masła, ¾ szklanki mąki, 0,5 szklanki cukru, szczypta soli.
Wykonanie: mąkę przesiać do miski, na środku zrobić wgłębienie, wkruszyć drożdże, posypać łyżeczką cukru, wlać 0,5 szklanki ciepłego mleka i odstawić na 10 minut aż drożdże zaczną rosnąć. Następnie dodać żółtka, jajko, sól, resztę cukru i cukier wanilinowy. Dolać resztę mleka i zagnieść dość luźne ciasto, które będzie się przyklejać do dna miski, ale nie do boków. Jeśli ciasto jest zbyt rzadkie należy dodać trochę mąki. Na sam koniec wlać rozpuszczone masło i wyrobić gładkie ciasto. Ciasto odstawić do wyrośnięcia aż do podwojenia jego objętości. Ciasto rozwałkować na grubość 1 cm, wycinać kwadraty o wymiarach 12 x 12 cm. Po przekątnej układać 2–3 truskawki, a przeciwległe brzegi mocno skleić nad truskawkami. Drożdżówki przykryć, odstawić do wyrośnięcia na 20 min. W tym czasie przygotować kruszonkę, tj.: wszystkie składniki wymieszać do uzyskania grubszych ziaren. Po wyrośnięciu drożdżówki posmarować żółtkiem i obficie obsypać kruszonką. Piec w średnio nagrzanym piekarniku do zrumienienia.
Drożdżówki z truskawkami (Fot. everycakeyoubake.pl)
Ciasto cynamonowe z rabarbarem
Składniki: 60 g masła, 150 g drobnego cukru do wypieków, 1 łyżeczka ekstraktu z wanilii, 1 duże jajko, 150 g mąki pszennej,1 łyżeczka proszku do pieczenia, 80 ml mleka, 250 g rabarbaru, pokrojonego na 2 cm kawałki (rabarbaru nie obieramy).
Dodatkowo: 10 g roztopionego masła,1 łyżka drobnego cukru do wypieków, 1 łyżeczka zmielonego cynamonu.
Wszystkie składniki powinny być w temperaturze pokojowej.
Wykonanie: w misie miksera umieścić masło i cukier. Utrzeć do uzyskania jasnej i puszystej masy. Dodać jajko, wanilię i utrzeć do połączenia się składników. Do utartej masy maślanej przesiać mąkę pszenną, proszek do pieczenia oraz wlać mleko. Wymieszać szpatułką tylko do połączenia się składników.
Formę o średnicy 20 cm wyłożyć papierem do pieczenia. Przełożyć do niej ciasto i wyrównać. Na górę ciasta wyłożyć pokrojony rabarbar.
Ciasto piec w temperaturze 175°C, przez około 30–35 minut lub do tzw. suchego patyczka. Wyjąć z piekarnika i jeszcze gorące ciasto z wierzchu posmarować roztopionym masłem, posypać 1 łyżką cukru wymieszaną ze zmielonym cynamonem i odstawić do wystudzenia.
Ziemniaki z bazylią
Składniki: 60 dag małych ziemniaków o jednakowej wielkości, łyżka posiekanych listków bazylii, pół szklanki mleka, szklanka śmietany 30%, 3 łyżki startego parmezanu, ząbek czosnku, łyżka oliwy z oliwek, łyżka masła, natka pietruszki, sól, pieprz.
Wykonanie: ziemniaki obrać, ugotować (najlepiej na parze) na półmiękko. Miksować razem mleko, śmietanę, czosnek, bazylię, oliwę, sól, pieprz. Wymieszać z parmezanem. Naczynie żaroodporne wysmarować masłem, ułożyć ziemniaki i zalać sosem. Delikatnie wymieszać. Piec w temperaturze 180°C przez około 20 minut. Przed podaniem posypać natką pietruszki. Podawać z kolorowymi warzywami.
Ziemniaki zapiekane z bazylią (Fot. pixabay.com/pl)
Milena Gawrońska, KPODR
Opracowano na podstawie: Dymek M., „Jadłonomia po polsku”, Marginesy, Warszawa, 2020; Oliver J., „30 minut w kuchni”, Insignis Media, Kraków, 2011; mojewypieki.pl; Grzymska M. Nicewicz-Kosińska J., Przepisy czytelników, Prószyński i S-ka, Warszawa, 1999, przepisy własne.