Toruń, dnia 05.09.2017 r.
Opinia prawna
I. Czy sprzedaż okazjonalna produktów żywnościowych podczas imprez masowych dokonywana przez koła gospodyń wiejskich podlega opodatkowaniu, a jeżeli tak, to w jakich przypadkach sprzedaż ta jest zwolniona z opodatkowania?
II. 1.W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych i podatku dochodowego od osób fizycznych sytuacja sprzedaży okazjonalnej prowadzonej przez KGW regulowana jest przepisami ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1888).
Na wstępie należy podkreślić, że w przypadku, gdy członkowie koła gospodyń wiejskich, które zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników (Dz. U. Nr 32, poz. 217, z późn. zm.) jest społeczno-zawodową organizacją rolników, przekażą nieodpłatnie na rzecz tej organizacji wytworzone przez siebie produkty żywnościowe, które następnie zostaną sprzedane podczas imprezy masowej, nie uzyskują przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż przychód taki jest przychodem koła gospodyń wiejskich, a nie jego członków. Tym samym nie zachodzi konieczność zapłaty podatku dochodowego przez poszczególnych członków KGW.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1888) wolne od podatku są dochody związków zawodowych, społeczno-zawodowych organizacji rolników (m.in. koła gospodyń wiejskich), izb rolniczych, izb gospodarczych, organizacji samorządu gospodarczego rzemiosła, spółdzielczych związków rewizyjnych, organizacji pracodawców i partii politycznych działających na podstawie odrębnych ustaw w części przeznaczonej na cele statutowe, z wyłączeniem działalności gospodarczej. Ponadto przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 powołanej ustawy zwalnia od podatku są dochody podatników, których celem statutowym jest działalność m.in. kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności w części przeznaczonej na te cele. W związku z powyższym, jeżeli wymienione organizacje uzyskują dochody ze sprzedaży produktów żywnościowych w czasie imprez masowych i dochody te przeznaczą na cele statutowe, o których mowa w powołanych przepisach, wówczas będą zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych.
Zwolnienia, o których mowa wyżej, nie dotyczą dochodów uzyskanych z działalności polegającej na wytwarzaniu i handlu wyrobami przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5% oraz wyrobów z metali szlachetnych albo wyrobów z ich udziałem (art. 17 ust. 1a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).
2. Opodatkowanie KGW w zakresie podatku od towarów i usług.
Przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej dyrektywą, wraz z jej rozwinięciem w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 dyrektywy podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Znalazło to odzwierciedlenie w zapisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 poz. 1221). Zgodnie z art. 15 ust.1 i 2 tej ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Powyższe oznacza, że w zakresie możliwości uznania danej działalności za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, co przesądza o statusie prawnopodatkowym podmiotu ją wykonującego, nie ma znaczenia ani cel, ani rezultat tej działalności. Co do zasady należy zatem stwierdzić, że działalność prowadzona przez KGW wiąże się z koniecznością zapłaty podatku VAT od dokonanej dostawy towarów i usług.
Należy jednak zauważyć, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług zgodnie z prawem Unii Europejskiej przewidują dla podatników możliwość stosowania zwolnień podmiotowych.
Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 tys. zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Zwolnienie to dotyczy również stowarzyszeń i kół gospodyń wiejskich prowadzących sprzedaż produktów regionalnych na lokalnych imprezach i festynach, jeżeli ich obroty nie przekraczają kwoty, o której mowa powyżej.
Dodatkowo należy nadmienić, iż na podstawie art. 111 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. istnieje obowiązek stosowania kas rejestrujących przy prowadzeniu ewidencji sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Jednocześnie na podstawie rozporządzenia ministra rozwoju i finansów z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2016 r. poz. 2177) podatnicy mogą korzystać z określonych zwolnień z tego obowiązku, m.in. zwolnień podmiotowych. Jeżeli stowarzyszenie lub koło gospodyń wiejskich spełnia warunki stosowania tych zwolnień, może korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Monika Bauza
Radca prawny