Zakładając gospodarstwo agroturystyczne mamy zamiar świadczyć usługi, za które będziemy otrzymywali zapłatę, co w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej oznacza prowadzenie działalności gospodarczej.
Art. 2. Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Ustawa dopuszcza jednak pewne sytuacje, w których nie ma konieczności rejestrowania działalności:
Art. 3. Przepisów ustawy nie stosuje się do:
1) działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego;
2) wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia
w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów;
3) wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r.
o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U.
z 2016 r. poz. 859);
4) działalności rolników w zakresie sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.1) ).
Z powyższego zapisu wynika, że prowadzenie działalności agroturystycznej nie wymaga rejestrowania jej do CEIDG we właściwym urzędzie gminy. Warto jednak skupić się na jego kluczowych elementach. Co, w rozumieniu przepisów prawa, oznacza termin: rolnik, gospodarstwo rolne oraz turysta?
Według ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 o kształtowaniu ustroju rolnego:
Art. 6. 1. Za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną będącą właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha, posiadającą kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej od 5 lat zamieszkałą w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego i prowadzącą przez ten okres osobiście to gospodarstwo.
Według ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 Kodeks cywilny:
Art. 553. Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.
Według ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 o usługach turystycznych:
Art. 3. Przez użyte w ustawie określenia należy rozumieć:
9) turysta – osobę, która podróżuje do innej miejscowości poza swoim stałym miejscem pobytu na okres nieprzekraczający 12 miesięcy, dla której celem podróży nie jest podjęcie stałej pracy
w odwiedzanej miejscowości i która korzysta z noclegu przynajmniej przez jedną noc;
Jak widać zwolnienie z konieczności rejestracji działalności gospodarczej dotyczy wynajmowania przez rolnika pokoi w budynkach mieszkalnych będących integralną częścią gospodarstwa rolnego. Nie ma ograniczenia co do ilości wynajmowanych pokoi, jeżeli wynikają one wprost z zasobów gospodarstwa i znajdują się w budynku zarejestrowanym jako budynek mieszkalny. Tak długo jak nie zmieniamy przeznaczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego możemy nie rejestrować działalności gospodarczej. Jest to szczególnie ważne w przypadkach dostosowywania budynków gospodarczych pod działalność turystyczną – np. przerobienie budynków inwentarskich na sale biesiadne lub wydzielenie w nich pokoi dla gości oznacza konieczność rejestracji działalności gospodarczej.
Podobnie, jeśli postawimy na terenie gospodarstwa osobne domki turystyczne – ich wynajem jest równoznaczny z koniecznością rejestracji działalności gospodarczej. Pamiętajmy też, że ustawa wyraźnie mówi o wynajmie pokoi, a nie całych osobnych domków.
Należy również wziąć pod uwagę fakt, że zwolnienie dotyczy wynajmowania pokoi turystom, czyli osobom, których celem podróży nie jest podjęcie stałej pracy, stąd, tak popularne wśród właścicieli gospodarstw agroturystycznych, wynajmowanie pokoi robotnikom budowlanym bez rejestracji działalności, jest niestety działaniem nielegalnym.
Zwolnienie z konieczności rejestracji działalności gospodarczej dotyczy również sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług, ale związanych z pobytem turystów, czyli osób korzystających z noclegu. Nie ma tutaj możliwości sprzedaży posiłków lub np. wynajmu kajaków osobom, które nie będą u nas nocowały.
Pamiętajmy, że fakt spełniania warunków zwalniających nas z konieczności rejestracji działalności
w ewidencji działalności gospodarczej, nie zwalnia nas z obowiązku zgłoszenia gospodarstwa do ewidencji innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie, w urzędzie gminy.
Opracowała: Aleksandra Hapka