Od 1 stycznia 2017 roku obowiązuje ustawa dot. rolniczego handlu detalicznego. Nowe przepisy ułatwiają rolnikom sprzedaż żywności wytworzonej we własnym gospodarstwie. Z produktów pochodzących z własnej uprawy lub chowu rolnik będzie mógł wytworzyć np. szynki, kiełbasy, pasztety, masło, ser, dżemy, marynaty, pierogi, płatki czy oleje i sprzedać je odbiorcy końcowemu nie tylko we własnym gospodarstwie ale także w miejscach przeznaczonych do prowadzenia handlu (na targu, festynach itp.).
Obowiązywać jednak w tym zakresie będą limity wielkości sprzedaży. Ustawa jest korzystna dla rolników, gdyż do 20 tys. zł, sprzedaż produktów w ramach handlu detalicznego jest nieopodatkowana. Po przekroczeniu tej kwoty ryczałtowy podatek wynosi 2 proc. Rolnicy są obowiązani prowadzić odrębnie za każdy rok podatkowy ewidencję sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych zawierającą co najmniej: numer kolejnego wpisu, datę uzyskania przychodu, kwotę przychodu, przychód narastająco od początku roku oraz ilość i rodzaj przetworzonych produktów. Dzienne przychody muszą być ewidencjonowane w dniu sprzedaży. Według zapewnień MRiRW w gospodarstwach, w których prowadzona będzie działalność w ramach rolniczego handlu detalicznego mają zastosowanie uproszczone wymagania higieniczne ( zgodnie z rozporządzeniem 852 z 2004 roku Parlamentu Unii Europejskiej). Dotyczy to sytuacji gdy produkcja prowadzona jest przy wykorzystaniu pomieszczeń używanych głównie jako prywatne domy mieszkalne (np. przy wykorzystaniu sprzętu i urządzeń gospodarstwa domowego w kuchni domowej). Zgodnie z uproszczonymi wymaganiami higienicznymi kuchnia powinna być tak skonstruowana aby uniknąć ryzyka zanieczyszczenia, w szczególności przez zwierzęta i szkodniki.
Ponadto:
a) muszą być dostępne odpowiednie urządzenia, aby utrzymać właściwą higienę personelu (włącznie ze sprzętem do higienicznego mycia i suszenia rąk, higienicznymi urządzeniami sanitarnymi i przebieralniami);
b) powierzchnie w kontakcie z żywnością muszą być w dobrym stanie, łatwe do czyszczenia i w miarę potrzeby do dezynfekcji (gładkie, zmywalne,)
c) należy zapewnić warunki do czyszczenia, dezynfekcji narzędzi do pracy i sprzętu;
d) należy zapewnić odpowiednią ilość gorącej i/lub zimnej wody pitnej;
e) należy zapewnić odpowiednie warunki dla higienicznego składowania i usuwania niebezpiecznych i/lub niejadalnych substancji i odpadów (zarówno płynnych, jak i stałych);
f) należy zapewnić odpowiednie udogodnienia i/lub warunki dla utrzymywania i monitorowania właściwych warunków termicznych żywności;
g) środki spożywcze milszą być tak umieszczone, aby unikać, na tyle, na ile jest to rozsądnie praktykowane, ryzyka zanieczyszczenia.
Inaczej jest w sytuacji, gdy rolnik chce rozwinąć produkcję żywności, korzystając na przykład z pomieszczeń dodatkowych, innych niż mieszkalne. W tym przypadku ministerstwo rolnictwa zapowiada, że prawdopodobnie wydane zostanie rozporządzenie, które określi również uproszczone warunki produkcji w tych kolejnych pomieszczeniach. Rozporządzenie będzie musiało być notyfikowane w Komisji Europejskiej. Rolnik, który zamierza sprzedawać sam własne produkty, musi 30 dni przez rozpoczęciem handlu zarejestrować taką działalność. W przypadku produkcji pochodzenia zwierzęcego musi złożyć wniosek do powiatowego lekarza weterynarii, a w przypadku produktów pochodzenia roślinnego – u powiatowego inspektora sanitarnego.
Przetwarzanie produktów roślinnych i zwierzęcych i ich sprzedaż nie może odbywać się przy zatrudnieniu osób na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze, z wyłączeniem uboju zwierząt rzeźnych i obróbki poubojowej tych zwierząt, w tym również rozbioru, podziału i klasyfikacji mięsa, przemiału zbóż, wytłoczenia oleju lub soku oraz sprzedaży podczas wystaw, festynów, targów przez rolnika prowadzącego działalność w ramach rolniczego handlu detalicznego.
Piotr Sawa