W ramach programu rolnośrodowiskowego 2014–2020 rolnicy mogą skorzystać m.in. z pakietów tzw. przyrodniczych. Zależnie od pakietu i wariantu proponuje się zróżnicowane stawki dofinansowania.
Poniżej przedstawiamy dofinansowania do pakietu 4 – Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000 oraz pakietu 5 – Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000.
Pakiet |
Wariant |
Stawki płatności |
Pakiet4.Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000. |
4.1 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe 4.2 Zalewowe łąki selernicowe i słonorośla 4.3Murawy 4.4Półnaturalne łaki wilgotne 4.5Półnaturalne łąki świeże 4.6Torfowiska 4.6.1Torfowiska-wymogi obowiązkowe 4.6.2Torfowiska-wymogi obowiązkowe I uzupełniające 4.7 Ekstensywne użytkowanie na obszarach specjalnej ochrony ptaków (OSO) 4.8 Ochrona siedlisk lęgowych ptaków: rycyka, kszyka, krwawodzioba lub czajki 4.9 Ochrona siedlisk lęgowych ptaków: wodniczki 4.10.Ochrona siedlisk lęgowych ptaków: dubelta lub kulika wielkiego. 4.11 Ochrona siedlisk lęgowych ptaków: derkacza |
1276zł/ha
1043zł/ha 1300zł/ha 911zł/ha 1083zł/ha
600zł/ha
1206zł/ha
600zł/ha
890zł/ha
1199zł/ha
1070zł/ha
642zł/ha |
Pakiet5.Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000 |
5.1 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe 5.2 Zalewowe łąki selernicowe i słonorośla 5.3 Murawy 5.4 Półnaturalne łąki wilgotne 5.5 Pólnaturalne łąki świeże 5.6 Torfowiska 5.6.1Torfowiska –wymagania obowiązkowe 5.6.2Torfowiska-wymogi obowiązkowe I uzupełniające |
1276zł/ha
1043zł/ha 1300zł/ha 911zł/ha
1083zł/ha
600zł/ha
1206zł/ha |
Głównym celem realizacji tych pakietów jest poprawa bytowania zagrożonych gatunków ptaków oraz utrzymania bądź przywrócenie właściwego stanu lub zapobieganie pogarszaniu się stanu cennych siedlisk przyrodniczych.
Ww. pakiety mogą być realizowane na trwałych użytkach zielonych lub obszarach przyrodniczych. Warianty: 4.1 do 4.6 mogą być realizowane na terenach Natura 2000, 4.7 oraz 4.8–4.11 (tzw. warianty ptasie) na obszarach Natura oraz OSO (obszar specjalnej ochrony), pakiet 5 realizowany poza terenem Natura. Płatność rolno-środowiskowa z tytułu realizacji tych pakietów/wariantów przyrodniczych jest przyznawana, jeżeli łączna powierzchnia, posiadanych przez rolnika użytków rolnych lub obszarów przyrodniczych wynosi co najmniej 1 ha lub jeśli łączna powierzchnia obszarów przyrodniczych posiadanych przez zarządcę wynosi co najmniej 1 ha. Płatność rolnośrodowiskowa może być przyznawana do tego samego obszaru tylko z tytułu realizacji jednego zobowiązania (jednego pakietu lub wariantu). Realizując pakiety przyrodnicze poza granicami parków narodowych, do stosowania wysokości stawki płatności stosowany jest mechanizm degresywności:
– 100% stawki płatności – za powierzchnię gruntów od 0,1 ha do 50 ha;
– 75% stawki płatności – za powierzchnię gruntów powyżej 50 ha do 100 ha;
– 60% stawki płatności – za powierzchnię gruntów powyżej 100 ha.
Rolnikowi lub zarządcy może zostać przyznana kwota przeznaczona na refundację tzw. kosztów transakcyjnych poniesionych z tytułu sporządzenia dokumentacji przyrodniczej.
Koszty transakcyjne |
Wysokość kwoty przeznaczonej na refundację kosztów transakcyjnych |
|
Koszty transakcyjne w związku z sporządzeniem dokumentacji przyrodniczej dla siedliska o powierzchni: |
do 1ha |
|
powyżej 1ha do 5ha |
1000 zł |
|
powyżej 5ha do 20ha |
2000 zł |
|
powyżej 20ha do 50ha |
3000 zł |
|
powyżej 50ha |
4000 zł |
Wysokość tej kwoty uzależniona jest od powierzchni, na której realizowane będą pakiety przyrodnicze, jednak nie może przekroczyć 20% wysokości pierwszej płatności rolnośrodowiskowej za realizację pakietów przyrodniczych. Na obszarach Natura, dla których został ustanowiony plan zadań ochronnych lub plan ochrony, refundacja kosztów transakcyjnych jest dodatkowo pomniejszona o 10%.
Co należy zrobić, aby przystąpić do programu:
1. Rolnik posiada więcej niż 0,1 ha
TUZ położonych na terenach (Natura, OSO) zgłasza się do eksperta przyrodniczego (ornitolog, botanik);
2. Ekspert dokonuje kontroli, aby ocenić prawdopodobieństwo występowania określonych siedlisk przyrodniczych lub ptaków chronionych;
3. Po wizytacji terenowej botanik stwierdzi występowanie określonego siedliska lub ornitolog stwierdzi obecność jednego z wymaganych gatunków ptaków podpisuje z rolnikiem umowę, która zobowiąże go do kontroli zgłaszanego terenu i przeprowadzenia na nim badań zgodnie z metodyką. Koszty, które rolnik poniesie za opracowanie dokumentacji przyrodniczej są częściowo refundowane wraz z pierwszą transzą płatności rolnośrodowiskowej.
4. Przyrodnik na podstawie zebranych danych sporządza wymaganą przez ARiMR dokumentację botaniczną lub ornitologiczną.
5. Rolnik składa wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej od 15 marca do 15 maja każdego roku.
6. Na podstawie ekspertyzy doradca rolnośrodowiskowy wraz z ekspertem przyrodniczym (ewentualnie sam ekspert, jeżeli jest też doradcą rolnośrodowiskowym) sporządza plan działalności rolnośrodowiskowej. W planie określone są wymogi zalecenia dla właściwego pakietu/wariantu. Plan obowiązuje przez 5 lat.
Marian Nowakowski
Kujawsko-Pomorski Ośrodek
Doradztwa Rolniczego
Fot. W. Janiak