19 stycznia br. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia prowadzenia przez rolników rolniczego handlu detalicznego (RHD). Zmiany dotyczą założeń przyjętych w „Polskim Ładzie”, które zawierają inicjatywę „Uwolnienie rolniczego handlu detalicznego”. Nastąpiły zmiany w ustawach: o bezpieczeństwie żywności z dnia 25 sierpnia 2006 r. oraz ustawie z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
We wspomnianej ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia wprowadzono następujące zmiany:
Definicja rolniczego handlu detalicznego.
Według nowego zapisu rolniczy handel detaliczny to produkcja żywności zawierającej co najmniej jeden składnik pochodzący w całości z własnej uprawy, hodowli lub chowu podmiotu działającego na rynku spożywczym oraz zbywaniu tej żywności konsumentowi finalnemu lub zakładom prowadzącym handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego. Dla przypomnienia konsument finalny oznacza ostatecznego konsumenta środka spożywczego, który nie wykorzystuje żywności w ramach działalności przedsiębiorstwa spożywczego. Powyższa zmiana ma doprecyzować kwestie pochodzenia składników, z których produkowana jest żywność w ramach RHD. Ma to szczególne znaczenie w przypadku żywności, która zawiera jeden składnik – wtedy powinna w całości pochodzić z własnej uprawy, hodowli lub chowu danego podmiotu. W przypadku żywności zawierającej więcej niż jeden składnik, np. produkty mięsne, gotowe posiłki – w tym przypadku żywność powinna zawierać co najmniej jeden składnik pochodzący z własnej uprawy, hodowli lub chowu.
Rozszerzenie obszaru sprzedaży.
W art. 44a. – zmiany mają na celu rozszerzenie obszaru sprzedaży, na którym mogą być prowadzone dostawy żywności wyprodukowanej w ramach RHD do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego na terytorium RP oraz zniesienia maksymalnych limitów sprzedaży żywności konsumentom finalnym.
Zmiany te zapisane są w rozporządzeniu określającym maksymalną ilość żywności zbywanej w ramach RHD ze wskazaniem, że zmiany te nie dotyczą konsumentów finalnych, a wyłącznie dostaw do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem do konsumenta końcowego (sklepy, restauracje).
Szczegółowy zapis brzmi:
Zbywanie żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego (sklepy, restauracje).
- Odbywa się wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z tym że w przypadku żywności będącej produktem pochodzenia zwierzęcego oraz żywności zawierającej jednocześnie środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego i produkty pochodzenia zwierzęcego – wyłącznie na obszarze województwa, w którym ma miejsce prowadzenie produkcji tej żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego, lub na obszarach powiatów lub miast stanowiących siedzibę wojewody lub sejmiku województwa, sąsiadujących z tym województwem. Obszar taki sam jak w przypadku działalności marginalnej, lokalnej, ograniczonej MLO.
- Podlega limitom ilościowym dostosowanym do potrzeb konsumentów finalnych.
- Jest dokumentowane w sposób umożliwiający określenie ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego.
Rola pośrednika.
Tutaj ustawa nie przewiduje zmian, ale zapis ten zawsze budzi wątpliwości, dlatego warto przypomnieć, że „sprzedaż nie może być dokonywana z udziałem pośrednika, chyba że zbywanie tej żywności odbywa się podczas wystaw, festynów, targów lub kiermaszy organizowanych w celu promocji żywności, a pośrednik zbywa konsumentom finalnym żywność: wyprodukowaną przez tego pośrednika w ramach rolniczego handlu detalicznego lub wyprodukowaną przez inny podmiot prowadzący rolniczy handel detaliczny na obszarze powiatu, w którym pośrednik ten prowadzi produkcję żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego, lub na obszarze powiatu sąsiadującego z tym powiatem.
Zmiany w limitach sprzedaży do sklepów i restauracji.
W drodze rozporządzenia, zostanie określona maksymalna ilość żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego oraz zakres i sposób dokumentowania tej ilości. Tak więc, rozporządzenie określi limity wyłącznie w odniesieniu do dostaw do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego, a nie tak jak dotychczas w odniesieniu do sprzedaży żywności konsumentom finalnym i dostaw do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego.
W ustawie jest zapis mówiący o tym, że za brak oznaczenia miejsca sprzedaży żywności w ramach RHD lub podanie niepełnych lub nieprawdziwych informacji grozi grzywna.
Zwiększenie kwoty wolnej od podatku do 100 tys. zł rocznie.
W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych umożliwiła rolnikom sprzedaż żywności przetworzonej w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych. Zgodnie z dotychczas obowiązującymi przepisami przychody z tej sprzedaży (z wyłączeniem przychodów uzyskanych w ramach działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów objętych akcyzą) były zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych do kwoty 40 tys. zł. Kwotę tę zwiększono do 100 tys. zł.
Producent po przekroczeniu tej kwoty może wybrać formę opodatkowania przychodów w formie podatku ryczałtowego w wysokości 2%. Należy w tym celu złożyć w Urzędzie Skarbowym, pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych za dany rok podatkowy (nie później niż do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rolnik uzyskał przychody przekraczające 100 tys. zł, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód uzyskał w grudniu roku podatkowego). Mimo iż ustawa weszła w życie 2 lutego, przepis zwiększający kwotę przychodów zwolnioną z podatku dochodowego obowiązuje od 1 stycznia.
Beata Chełminiak, KPODR
Opracowano na podstawie:
– Ustawa z dnia 15 grudnia 2021 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia prowadzenia przez rolników rolniczego handlu detalicznego Dz.U. 2022 poz. 138.